Thứ Năm, 18 tháng 7, 2013

Gan nhiễm mỡ phải chặn từ gốc

Với sự dư thừa trong chế độ ăn uống, nhất là ăn uống khônghợp lý quá nhiều thịt, mỡ, sử dụng nhiều rượu bia, thuốc lá… kết hợp với áplực công việc căng thẳng, các stress kéo dài, cuộc sống làm việc tĩnh tại, ítvận động… cùng với các yếu tố khác như nhiễm virut, độc chất, hay sử dụngthuốc không theo chỉ định đã gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm; trong đó bệnh lý gan nhiem mo đang ngày càng có biểu hiện tăng cao ở Việt Nam.
Phát hiện gan nhiễm mỡ có dễ?
Gan nhiễm mỡ là khi lượng mỡ trong gan > 5% trọng lượngcủa gan và trong các tế bào gan chứa các không bào mỡ. Có 4 cơ chế chính gây rasự tích tụ mỡ trong tế bào gan, đó là do chế độ ăn uống quá nhiều dầu mỡ hoặccác acid béo, đặc biệt là mỡ động vật bão hòa hoặc tăng sự phân phối mỡ đến tếbào gan, do tăng sự tổng hợp acid béo ở ty lạp thể hoặc giảm quá trình ôxy hóamỡ trong tế bào gan; do giảm sự bài xuất tế bào mỡ ra khỏi tế bào gan và do sựtăng vận chuyển carbonhydrat đến gan quá nhiều.
Gan nhiễm mỡ - Phải chặn từ gốc 1
Các nguyên nhân chính gây ra gan nhiễm mỡ trước hết phải kểđến là do rượu, 90% đàn ông uống rượu nhiều đều gây ra gan nhiễm mỡ và lâu dàidẫn đến xơ gan, nhóm nguyên nhân thứ hai là béo phì, đây là nguyên nhân gannhiễm mỡ thường gặp ở các nước phương Tây nhưng hiện tại cũng đang có chiềuhướng gia tăng ở Việt nam. Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác như đái tháođường typ 2, do thuốc hoặc sử dụng quá nhiều đường, trong viêm gan virut C giaiđoạn đầu…
Triệu chứng lâm sàng của gan nhiễm mỡ nghèo nàn, phụ thuộcvào nguyên nhân gây bệnh, chẩn đoán thường dựa vào siêu âm và để chẩn đoánchính xác phải dựa vào sinh thiết gan. Trên siêu âm, thường chia gan nhiễm mỡlàm 3 độ: Gan nhiễm mỡ độ 1: gia tăng nhẹ độ hồi âm lan tỏa của nhu mô, mức độhút âm chưa đáng kể, vẫn còn xác định được cơ hoành và đường bờ các tĩnh mạchtrong gan; Gan nhiễm mỡ độ 2: gia tăng độ hồi âm lan tỏa của nhu mô, khả năngxác định được cơ hoành và đường bờ các tĩnh mạch trong gan bị giảm nhiều; Gannhiễm mỡ độ 3: gia tăng rõ rệt độ hồi âm lan tỏa của nhu mô, mức độ hút âm tăngmạnh đến mức khó xác định được cơ hoành và đường bờ các tĩnh mạch trong gan.
Các thuốc gây nhiễm mỡ cho gan
Nhiều thuốc có thể gây nhiễm mỡ cho gan nếu không được sửdụng đúng chỉ định hoặc sử dụng liều cao kéo dài, sau đây là một số thuốc chủyếu gây nên bệnh lý này:
Nhóm glucocorticoid (prednisolon, dexamethason…): tác độngnày phần lớn xuất hiện ở trẻ em, nguyên nhân chính gây ra gan nhiễm mỡ có thểlà do tăng giải phóng acid béo từ các mô mỡ, tác dụng này có thể hồi phục nếungưng sử dụng thuốc.
Amiodarone: là một thuốc chữa loạn nhịp tim, việc dùng thuốcnày thường gây ra tăng men gan, dùng thuốc kéo dài có thể gây ra gan nhiễm mỡgiọt lớn và những biến đổi bệnh lý gần giống như viêm gan do rượu. Khi có dấuhiệu tổn thương gan tốt nhất nên dừng thuốc.
Acid valproic: là một thuốc chống co giật, ít khi gây ra gannhiễm mỡ dạng giọt nhỏ, thường là kết hợp với hoại tử gan đặc biệt là ở trẻ em.Những bất thường ở gan thường xảy ra từ vài tháng sau khi sử dụng thuốc.
Ngoài ra còn nhiều thuốc khác có thể gây nhiễm mỡ ở gan nhưmethotrexat (thuốc ức chế miễn dịch dùng trong điều trị ung thư), estrogen(thường dùng trong ngừa thai), perhexilin (thuốc trị cơn đau thắt ngực) và tấtcả các thuốc gây độc cho tế bào gan như thuốc kháng virut, thuốc chống lao,thuốc giảm đau hạ sốt, thuốc kháng giáp tổng hợp…
Nhiều giải pháp chữa trị và dự phòng
Nói chung về điều trị gan nhiễm mỡ chủ yếu là dự phòng vàlàm giảm nguy cơ gây ra gan nhiễm mỡ, dựa vào yếu tố thường gặp ở Việt Nam làdo rượu và do tăng mỡ máu; vì vậy trước hết cần tránh uống rượu bia nhiều, hạnchế ăn nhiều đường và mỡ, tập thể dục thường xuyên, tránh các thuốc gây độc chogan và điều trị theo nguyên nhân gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.
Điều trị viêm gan virut nếu có.
Nếu có bệnh lý rối loạn lipid máu thì sử dụng các thuốcchống tăng mỡ máu như nhóm fibrat (lypanthyl, lipavlon), nhóm lovastatin hoặcsimvastatin, vitamin E liều cao, cũng có tác dụng góp phần làm giảm tình trạnggan nhiễm mỡ.
Nếu có bệnh lý đái tháo đường, cần tuân thủ chặt chẽ chế độăn, chế độ sinh hoạt, làm việc và uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Tùy theo tình trạng nhiễm mỡ, tùy theo điều kiện kinh tế củabệnh nhân mà có thể cân nhắc sử dụng các loại thuốc chống thoái hóa mỡ ở gannhư livolin H, methionin hay silimarin.
Và điều cuối cùng, trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào,nhất là các thuốc có khả năng gây độc cho gan nói chung và khả năng gây nênbệnh lý gan nhiễm mỡ nói riêng, như đã trình bày ở trên, người bệnh cần có ýkiến của bác sĩ để tránh xảy ra hậu quả đáng tiếc.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét